kpss coğrafi konum

Coğrafi Konum: Bir yerin dünya üzerinde bulunduğu yere coğrafi konum denir. Matematik ve özel konum olmak üzere ikiye ayrılır:

1.      Matematik Konum: Bir yerin Ekvator’a ve başlangıç meridyenine göre yerinin belirtilmesine matematik konum denir. Bir yerin matematik konumunu belirlemek için paralel (enlem) ve meridyenlerden (boylam) yararlanılır. Sonuçlarına bakarsak:

Ø      Türkiye Kuzey Yarımküre’nin orta kuşağında yer alır. Ilıman iklim kuşağında yer alır.

Ø      Yıl içinde 4 mevsim belirgin olarak yaşanır. Ilıman iklim kuşağında yer alır.

Ø      Güneş ışınları hiçbir zaman dik açıyla almayız. Dönenceler dışında yer aldığı için.

Ø      Enlem etkisiyle güneyden kuzeye gidildikçe sıcaklık azalır.

Ø      Kışın cephesel yağışlar olur.

Ø      Dağların güney yamaçları batı etkisiyle, kuzey yamaçlardan daha sıcaktır.

Ø      Kuzeyi ile güneyi arasındaki kuş uçuşu uzaklık 666 km. dir.

Ø      Doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı bulunur. 19° boylam farkı nedeniyle.

Ø      Yıl içinde II. ve III. Saat dilimleri kullanılır.

Ø      36° - 42° Kuzey Paraleli ve 26° - 45° Doğu Meridyeninde yer alır vatanımız.

Ø      Yaz saati uygulamasına geçerken  Iğdır’ın (45° Doğu) yerel saati baz alınır. Kış saatine geçilirken ise Kocaeli (30° Doğu) yerel saati baz alınır.

2.      Özel Konum: Bir yerin kıtalara, okyanuslara, denizlere, önemli geçitlere, boğazlara, ticaret yollarına, önemli madenlere, su yollarına uzaklığı, yer şekilleri, yükseltisi gibi özellikleri o yerin özel konumunu belirler. Türkiye’nin özel konumuna bakarsak:

Ø      Asya ile Avrupa kıtaları arasında yer alır.

Ø      Üç tarafı denizlerle çevrilidir.

Ø      Ortalama yüksekliği 1132 metredir.

Ø      Batıdan doğuya gidildikçe yükseklik artar.

Ø      Batıdan doğuya gidildikçe sıcaklık azalır.

Ø      Yer şekilleri, İklim çeşitliliği fazladır.

Ø      Doğal bitki örtüsü, tarım ürünleri çeşitliliği fazladır.

Ø      Doğu – batı yönlü uzanan sıra dağlar bulunur.

Ø      Kuzey – güney yönlü ulaşım zordur.  

Yer Çekimi:

Ø      Kutuplara gidildikçe artar. Özetle Sinop’ta ki yer çekimi en fazladır. Hatay’da en az.

Çizgisel Hız:

Ø      Dünyanın kendi ekseni etrafında dönerken yaptığı hızdır. Ekvatordan kutuplara gidildikçe çizgisel hız artar. Özetle Sinop’ta ki çizgisel hız en az. Hatay’da en fazla.

Ø      Güneşin doğuş ve batış anındaki hızı etkilidir.

Ø      Güneşin ufuk düzlemindeki büyüklüğü yani görünümü etkilidir. Kutuplarda en fazla ekvatorda en azdır güneşin doğuş – batış süreleri.

Ø      Kutuplara gidildikçe güneş, son derece büyük ve kızıldır. Ekvatorda ise küçüktür.

Türkiye’de Gece – Gündüz Süreleri

Ø      Yaz aylarında kutup noktasına yakın yerlerde gündüz süresi daha uzun olur. Yaz aylarında Sinop gündüz süresi en uzun iken gece süresi en kısadır.

Ø      Kış aylarında kutup noktasına yakın yerlerde gece süresi daha uzun olur.

Yerel Saat Hesaplamaları:

1.      Greenwich’de saat 11:00 iken saatin 12:00 olduğu yerin boylamı nedir?

11:00        12:00       X yeri 1 saat geride 60:4=15° Doğu Boylamı çıkar.

 

          

  0°              X°

2.      Türkiye’de 10 Temmuz günü saat yaz saati uygulandığı ilimizde saat 10:00 iken aynı anda 27° Doğu Boylamında yer alan İzmir’de saat kaçtır?

Ø      XX:XX          10:00

                                        45° - 27°= 18°    18° .4=72 dakika fark var. 1 saat 12 dakika fark var.

                                                          Doğudaki saat daha geç olacağı için çıkarırsak 08:48              

          27°               45° (Iğdır)                                                

3.      21 Mart tarihinde 29° Doğu Boylamında İstanbul’da güneş sat 06:16 doğmuştur. Aynı gün 43° Doğu Boylamında yer alan Erzurum’da güneş saat kaçta batar.

Ø        0°           29°            43° 43° - 29°= 14° fark var yani 14°.4=56 dakika süre var.

                                             İstanbul’da 06:16 güneş doğarsa Erzurum’da 05:20 doğar.  

                                             05:20 üzerine 12 saat eklenirse güneşin batış zamanı bulunabilir.

                 İstanbul       Erzurum

4.      Türkiye’de yaz saati uygulanan merkezde 23 Eylül günü güneş saat 05:00 doğmuştur. Aynı gün kış saati uygulanan ilimizde kaçta doğar?

Ø       30°            45°       45° - 30°= 15° fark var o da 60 dakika yapar. Iğdır’da güneş 05:00

                                                              doğmuş ise Kocaeli’nde ise 06:00 doğacaktır.

                       05:00

5.      28° Doğu Boylamında yer alan Aydın’da saat 18:50 iken saatin 16:30 olduğu yerin boylamı nedir?

Ø      X°      0°         28°  (Aydın)    Tam olarak 140 dakika fark var iki şehir arasında 140:4=35°

                                     Aydın’dan 35° boylam geri gideriz. 7° Batı Boylamı olur.         

     16:30            18:50